DĄBROWA WCZORAJ

ŻYDZI - rodzina Emilii i Jana GŁĘBOCKICH

1941 r.

dr Zdzisław Głębocki, Edmund Głębocki, Kopciówka kolonie

Opowieść dr. Zdzisława Głębockiego usłyszana od ojca Edmunda - syna Jana i Emilii z domu Wilczewskiej.

Mój ojciec Edmund ur. w 1929 r. w rodzinie Jana i Emilii Głębockich opowiadał o żydowskich krawcach z Dąbrowy, którzy przychodzili na wieś szyć kożuchy. U polskich rodzin przebywali dość długo, przynosili ze sobą naczynia (koszerne) i gotowali sobie jedzenie. Mieli również ze sobą maszyny do szycia, ponieważ szyli nie tylko dla rodziny, u której mieszkali, ale i dla sąsiadów. Dziadek Jan Głębocki hodował barany, ziemi było niewiele a rodzina bardzo liczna. Zwierzęta pasły sie na tzw. Łysej Górze a ich pilnowaniem zajmowały się dzieci, w tym mój ojciec Edmund. Baranie skóry wyprawiano w garbarniach w Dąbrowie i Suchowoli u miejscowych Tatarów. Oprócz krawców dom dziadków odwiedzali Żydzi - domokrążcy, handlarze, którzy przynajmniej raz w tygodniu przynosili towary z miasteczka i wymieniali je na żywność.

Rodzina krawca z Dąbrowy zaprzyjaźniła się z dziadkami (niestety brak nazwiska żydowskiego krawca). Pod koniec czerwca1941 r. Niemcy spalili Dąbrowę, łunę pożaru było widać nawet na kolonii Kopciówka przez kilka dni. W tym czasie do Głębockich przyszła zaprzyjaźniona rodzina, kilka osób w różnym wieku. Zdesperowani Żydzi prosili o pomoc, Edmund zapamiętał słowa Żyda skierowane do ojca Jana: "Jaśko, pomóż!". Niestety Jan Głębocki odmówił:" No, jak ja mogę pomóc?". Edmund zapamiętał dwie liczne rodziny stojące naprzeciw siebie, a potem odchodzących w kierunku Dąbrowy Żydów. Najprawdopodobniej żydowska rodzina zginęła w 1942 r. w Treblince. Ilustracją sceny na prośbę dr. Z. Głębockiego jest obraz Wilhelma Sasnala "Las" (domena publiczna). Jego ojciec Edmund został krawcem i kaletnikiem, być może pierwsze nauki pobierał od żydowskiego krawca.

Krawcy: A. Borensztejn, F. Caban, T. Goldsztejn, Z. Goldsztejn, G. Grabiński,M. Grabiński, A. Irolski, M. Kapłan, J. Lewin, M. Mieczechowska, L. Mietłowska,W. Mietłowski, M. Nowodzielski, Ch. Orlański, Sz. Sulak.

Zdjęcie Emilii i Jana Głębockich z synem Edmundem.